Тазкия нима
Сўз дорига ўхшайди. Кам бўлса, фойда беради. Кўпайтириб юборсанг, ўлдиради.
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу айтади: «Ўзим суйган нарсага эга бўлган ҳолда тонг оттирдимми ёки ёқтирмаган нарсамга эга ҳолда тонг оттирдимми, парво қилмайман. Ахир яхшилик суйган нарсамдами ёки ёқтирмаганимдами, билмайман-ку».
Қазои қадарга рози бўлиш жоҳиллар умуман тушуна олмайдиган ҳикматдир. Шу боис, кўзларингни юмгин-да: «Аллоҳим, қазои қадардан кейинги розилигингни сўрайман», дегин.
Аллоҳ таолога тез ёрдам ёки фавқулодда ёрдамдек муносабатда бўлма, чунки уларга фақат ишинг тушганда ёки бало-офат етгандагина боғланасан, холос. Қийинчиликда ҳам, енгилликда ҳам, хафаликда ҳам, шодликда ҳам, кенгчиликда ҳам, тангликда ҳам қалбинг Аллоҳга боғлиқ бўлсин!
Мезон яъни, амаллар тортиладиган тарози ҳақида ҳеч ўйлаб кўрганмисан? Кўз олдингга келтир: гуноҳ ва савоблар битилган номалар ўнг ва сўлга сочилиб учади, одамлар уч гуруҳга ажралади. Биринчи гуруҳ бирорта савоб амали йўқ одамлардан иборат.
Эй мискин, фикр эт! Ушбу ҳолатлардан сўнг сен билан таржимонсиз, бевосита ҳисоб-китоб бошланади. Энг майда, арзимас деб билганларингдан тортиб, энг катта деб ҳисоблаган нарсаларинггача бирма-бир ҳисоб берасан. Қайғу ва кулфатлар ичра, хижолат терларига ғарқ бўлиб турганингда осмон қаватларидан улкан ва баҳайбат фаришталар тушади.
Эй мискин! Муддати узун, султони қаҳрли, вақти яқин у улуғ Кунга ҳозирлигингни кўр. У кун сен осмоннинг ёрилганига, қўрқинчдан юлдузларнинг сочилиб кетганига гувоҳ бўласан. У Кун чақнаб турган юлдузлар фалакларидан тўкилади, қуёш ўралиб(нурсизланиб) қолади.
Роббим! Мол-дунё берсанг, бахт-саодатимни олиб қўйма! Қувват берсанг, ақлимни олиб қўйма! Муваффақият берсанг, тавозеимни олиб қўйма! Тавозе берсанг, ҳурматимни олиб қўйма! Аллоҳим, омин!
