Ким сени икром қилса, У Зотнинг сендаги гўзал сатрини икром қилади. Бас, мақтов сени сатр қилган Зотгадир, сени икром қилган ва сенга ташаккур айтган шахсга эмас.
Сатр икки қисмдир: маъсиятдан сатр қилиш ва маъсиятни сатр қилиш. Авомлар мартабалари махлуқотнинг назаридан тушишидан қўрқиб Аллоҳдан маъсиятни сатр қилишини сўрайдилар. Хослар эса ҳақиқий Эгасининг назаридан қолишдан қўрқиб Аллоҳдан маъсиятдан сатр қилишини сўрайдилар.
Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Оламларнинг Робби Аллоҳга ҳамд бўлсин. Оламларга раҳмат этиб юборилган зот Пайғамбаримиз ҳазрати Муҳаммадга саловоту саломлар бўлсин. Шунингдек у зотнинг аҳллари ва барча саҳобаларига саловату саломлар бўлсин.
Ҳаёнинг ҳақиқати:
Албатта, ҳаё барча ёқимли ишни қилишга ва барча ёқимсиз, ҳунук ишни қилмасликка ундовчи хулқдир. Ҳаё нафсдаги мақталган сифатлардан биридир. У карамли хулқларнинг боши, иймоннинг зийнати, Исломнинг шиоридир.
Тавҳид ва ибодат
«Тавҳид» сўзи луғатда «ваҳҳада» феълининг ўзаги бўлмиш «тавҳид» масдаридан олинган бўлиб, бирор нарсага бирлик ва ёлғизликни нисбат беришни ва унда кўпликни инкор этишни англатади.
Аллоҳ таоло: «Осмонлардаги ва ердаги нарсалар Аллоҳга тасбеҳ айтди. Ва у Азийз ва Ҳакиймдир», деган (Ҳадид, 1).
Тасбеҳ айтиш, улуғлаш, поклаш, нуқсонсиз, деб ёд этиш каби маъноларни ўзида мужассамлаштирган.
Аслида, тасбеҳ айтиш «Субҳаналлоҳ» калимасини такрорлаш билан бўлади. Борликдаги ҳамма нарса ўзига хос йўл билан Аллоҳга тасбеҳ айтади. Биз фақат инсоннинг тасбеҳини англаймиз, бошқаларнинг тасбеҳини англамаймиз. Бу ҳақиқат Исро сурасида зикр қилинган.
Бошқа сураларда ҳам шунга ўхшаш хабарлар бор.
Мусулмон кишининг қалбига ғайбий масдардан тушган, илм берувчи, йўлловчи, эслатувчи нарса «илҳом» дейилади. У ҳақиқий нарса бўлади. Аллоҳ таолонинг фазли ила баъзи мўмин-мусулмонларга илҳом берилиши бор гап. Расулуллоҳ алайҳиссаломдан ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ҳақларида келган қуйидаги ҳадиси шарифни айнан илҳом маъносида тушунишимиз лозим.
Ихлос амалларнинг мағзидир. Қилинган амалнинг қабул бўлиши ёки бўлмаслиги ундаги ихлоснинг бор ёки йўқлиги билан белгиланади. Шунинг учун ҳам ихлос мавзуси амалдан ҳам олдинроқ ўрганилиши лозим бўлган энг муҳим ва долзарб мавзулардан биридир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда:
Аллоҳнинг муҳаббатига эришиш учун қуйидаги ишларга жиддий эътибор беришимиз лозим:
1. Қуръонни тадаббур ила, маъноларини яхши тушуниб ўқиш.
2. Фарз ибодатлар билан бир қаторда нафл ибодатларни ҳам кўпайтириш.
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Алҳамдулиллаҳи Роббил аламийн. Вассолату вассаламу ала Росулиҳи Муҳаммадин ва ала олиҳи ва асҳабиҳи ажмаъийн.
Қиёмат куни дўзах аҳли дўзахга (Аллоҳ барчамизни дўзах азобидан асрасин!) тушганида улар билан бирга Аллоҳ хоҳлаганича бир гурух аҳли қибла ҳам бўлади. Улар тавба қилмай вафот этган гуноҳкор мусулмонлардир. Улар қилган гуноҳларига яраша жазо олишлари учун дўзахга тушадилар.
